In een krappe woningmarkt zijn er helaas verhuurders die het wat minder nauw nemen met de regels en met het woongenot van hun huurders. In onze beleving gaat het om een heel klein deel van de verhuurders, maar in het huidige politieke klimaat was er voldoende steun om de Wet goed verhuurderschap aan te nemen. Wij steunen absoluut het hoofddoel van de wet, het wordt echter ook weer pijnlijk duidelijk dat de beleidsmakers zich weinig in de praktijk begeven.
Wat gaat er gebeuren
Er is nog relatief veel onduidelijk en nog niet voldoende uitgewerkt. Maar in hoofdlijnen wil de overheid met de Wet goed verhuurderschap slecht verhuurgedrag tegengaan. Daartoe krijgen gemeenten vergaande bevoegdheden, onder te verdelen in drie instrumenten:
- Zeven algemene regels voor goed verhuurderschap
- Gemeentelijk meld- en informatiepunt
- Een optioneel in te voeren vergunningsstelsel
1. Zeven algemene regels voor goed verhuurderschap
- Het tegengaan van discriminatie: Verhuurders en verhuurbemiddelaars moeten duidelijk maken hoe de selectie van huurders werkt en op welke gronden huurders worden toe- of afgewezen. Update: Het verplichte protocol dat hier onderdeel van uitmaakt is per 1 januari 2024 van kracht.
- Het tegengaan van intimidatie: Verhuurders en verhuurbemiddelaars moeten zich onthouden van elke vorm van intimidatie of dreigen. Dit geldt voor fysieke intimidatie, maar ook bijvoorbeeld dreigen met het niet terugbetalen van de waarborgsom.
- Waarborgsom: De waarborgsom mag maximaal tweemaal de kale huurprijs bedragen en moet binnen 14 dagen na beëindiging worden terugbetaald. Bij schade of verrekeningen geldt een termijn van 30 dagen. Deze regeling geldt ook voor lopende huurovereenkomsten.
- Informatieplicht: Verhuurders en verhuurbemiddelaars moeten huurders informeren over:
- Rechten en plichten van de huurder ten aanzien van het gehuurde, voor zover niet in de huurovereenkomst opgenomen
- De hoogte, wijze en termijnen van terugbetaling van de waarborgsom
- Contactgegevens van een contactpunt voor zaken die het gehuurde betreffen
- Contactgegevens van het meldpunt van de gemeente Update: verplicht vanaf 1 januari 2024
- Servicekosten, inclusief jaarlijkse kostenspecificatie aan de huurder
- Schriftelijkheidsvereiste: De huurovereenkomst dient schriftelijk te worden vastgelegd.
- Servicekosten: Alleen wettelijk toegestane servicekosten mogen in rekening worden gebracht naast de kale huurprijs.
- Verbod op dubbele bemiddelingskosten: Huurbemiddelaars mogen geen dubbele bemiddelingskosten in rekening brengen. Gemeenten mogen hierop handhaven.
2. Gemeentelijk meld- en informatiepunt
Gemeenten worden verplicht om een meld- en informatiepunt in te stellen. Verhuurders moeten de contactgegevens hiervan aan huurders verstrekken. Het meldpunt biedt een laagdrempelige manier om ongewenst verhuurgedrag te melden, waarna de gemeente kan optreden met boetes of last onder dwangsom.
In de handreiking van VNG aan gemeenten worden meldpunten vaak gekoppeld aan huurteams. Deze huurteams hebben soms weinig oog voor de belangen van verhuurders, wat de huurmarkt juist kan polariseren.
3. Optioneel vergunningsstelsel
Gemeenten kunnen gebieden aanwijzen waar alleen verhuur met vergunning is toegestaan. De gemeente moet motiveren waarom de vergunningsplicht geldt en dat de leefbaarheid onder druk staat. Het verkrijgen van een vergunning is doorgaans geen probleem; weigeringsgronden gelden alleen in specifieke situaties. Voor verhuur aan arbeidsmigranten kan een vergunningplicht gelden voor de gehele gemeente.
Kort samengevat: wat moet je als verhuurder concreet weten en doen
Nogmaals, niet alles is duidelijk en veel is nog niet volledig uitgewerkt.
Voor 1 juli 2023: Voorbereiden op de wetgeving; van toepassing op huurovereenkomsten die ingaan na 1 juli (uitgezonderd de informatieplicht en de regeling met betrekking tot de waarborgsom).
Na 1 juli 2023:
- Geen waarborgsom hoger dan tweemaal de kale huurprijs en juiste termijnen aanhouden bij terugbetaling
- Huurders voorzien van verplichte informatie: nieuwe huurovereenkomsten direct bij het contract, zittende huurders vóór 1 juli 2024
- Verhuurbemiddelaars/verhuurders moeten een schriftelijk selectieprotocol hebben, tenzij onderhands verhuurd
Kritische noot
Malafide verhuurders moeten worden aangepakt, maar goeden lijden onder een klein aantal kwaden. Extra administratieve druk valt samen met andere maatregelen die de huurwoningvoorraad beïnvloeden. Huurdersbescherming is belangrijk, maar een gemeentelijk meldpunt kan ook leiden tot onterecht onderzoek door kwaadwillende huurders. Het zou eerlijker zijn als verhuurders ook kunnen melden.
Berusten
Deze wet zal waarschijnlijk zijn weg vinden. Experts worden steeds belangrijker voor verhuur, omdat verhuurders zich door een woud van regels en wetgeving moeten slaan. Onze mensen worden bijgeschoold en de huurovereenkomsten worden aangepast om volledig te voldoen aan de nieuwe wetgeving.


